Bạn vẫn thường nghĩ otaku luôn bị kì thị trên toàn thế giới. Ai cũng biết thuật ngữ otaku bắt nguồn từ Nhật Bản và tại Nhật thì khó có thể coi đây là một danh xưng được nhiều người yêu chuộng. Bởi vậy điều hiển nhiên là khi làn sóng otaku thổi tới các quốc gia khác thì nó cũng không dễ dàng được tiếp nhận. Ý tôi là việc bạn đang nhìn thấy văn hóa Việt Nam khó tiếp nhận một tiểu văn hóa otaku là điều hết sức bình thường, nếu ngược lại mới chính là bất bình thường. Tuy nhiên lý do tại vì sao otaku trên khắp thế giới tuy bị kì thị nhưng vẫn không hề lụi tàn mà lại không ngừng lớn mạnh? Theo tôi thì đầu tiên phải kể đến nền công nghiệp anime manga của Nhật Bản vẫn đang trong thời kỳ hưng thịnh và lan ra khắp thế giới. Đặt trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc chấp nhận một loại hình truyện tranh, hoạt hình đặc thù cũng như một tiểu văn hóa otaku trở nên dễ dàng hơn tại các quốc gia. Tuy nhiên một trong những nguyên nhân mà tôi muốn nhấn mạnh là tính chất của cộng đồng otaku, điều giữ họ lại với nhau và tạo thành một “rào cản” đối với tất cả những ai muốn “bước qua” ranh giới để xâm nhập vào đó.
Xung quanh mỗi cộng đồng đều có một bức tường phân chia rõ ràng giữa người-trong-cộng-đồng-ấy và những-người-ngoài. Việc bạn trở thành người-bên-trong và người-bên-ngoài có thể rất dễ dàng mà cũng có thể rất khó khăn, điều này phụ thuộc vào những định chế mà số đông trong cộng đồng đó đặt ra, có thể bằng văn bản hoặc chỉ là sự ngầm hiểu lẫn nhau.
Vậy đặc điểm này ở cộng đồng otaku như thế nào?
Như đã nêu trên, cùng với làn sóng anime, manga, tiểu văn hóa otaku cũng thường được nhắc đến tại nhiều quốc gia như một nét văn hóa mới nên việc bạn là “otaku thế nào” thì cũng phải xem bạn đang ở quốc gia nào và nền văn hóa bản địa ở quốc gia ấy đã “định nghĩa lại” một lần nữa otaku là như thế nào.
Chúng ta sẽ thấy rõ ràng otaku ở Mỹ, ở Nhật hay ở Việt Nam là không giống nhau, thậm chí trong một vài đặc điểm họ còn xung đột với nhau.
Nếu bạn đang ở Nhật thì chắc chắn bạn sẽ nhận ra, Nhật Bản vừa là thiên đường lại vừa là địa ngục của otaku. Tại đây bạn có thể tìm thấy gần như mọi thứ mà một otaku có thể mơ về, thậm chí có cả những sản phẩm mà ngay cả trong mơ bạn cũng không tưởng tượng nổi. Tuy nhiên Nhật Bản cũng sẽ thành địa ngục nếu bạn để lộ cho những người xung quanh biết mình là một otaku bởi khi ấy otaku không khác gì biến thái và bệnh hoạn. Chính bởi sự kỳ thị vốn thể hiện rõ ràng và thường là “ra mặt” nên cộng đồng otaku tại đây sống gần như biệt lập với bên ngoài. Tính cố kết cao thể hiện rất rõ ở chỗ chỉ có khi ở trong cộng đồng này thì một otaku mới dám thể hiện toàn bộ bản chất của mình ra bên ngoài.
Còn ở Mỹ mọi chuyện có vẻ “dễ thở” hơn khi người ta coi otaku là fan của truyện tranh, hoạt hình. Bạn sẽ không phải ép buộc trở thành những kẻ bệnh hoạn cuồng si để gia nhập cộng đồng này. Và tất nhiên thành kiến đối với otaku cũng không nằng nề như tại Nhật, bạn có thể thoải mái biểu thị tình yêu của mình với truyện tranh, hoạt hình như một sở thích riêng được xã hội tôn trọng.
Tại Việt Nam thì sao? Thật khó có thể xác định được tiểu văn hóa otaku đã hình thành tại Việt Nam hay chưa. Với một con số ít ỏi hơn nhiều so với những quốc gia khác, những người yêu truyện tranh và hoạt hình Việt Nam mới chỉ đang bước đầu xây dựng một nền tảng cho cộng đồng của riêng mình. Bởi vậy mà ranh giới giữa cộng đồng yêu thích truyện tranh, hoạt hình với những cộng đồng khác là chưa được xác định. Bạn có thể trở thành một thành viên của nó khá dễ dàng, chỉ cần là người đang đọc và thấy thích truyện tranh, hoạt hình. Bạn cũng có thể từ bỏ thân phận một fan truyện tranh, hoạt hình vô cùng dễ dàng, thậm chí chỉ cần bạn trưởng thành và bắt đầu gia nhập đội quân “tìm việc làm”.
yakusoku
,
